Soyuz 1 là tàu vũ trụ có người lái đầu tiên trong thế hệ tàu không gian Soyuz 7K-OK và tên lửa Soyuz, được thiết kế như là một phần của chương trình Mặt Trăng của liên bang Xô Viết. Đây cũng là chuyến bay vào không gian có người lái duy nhất trong vòng hai năm, và là chuyến bay có người lái đầu tiên sau sự ra đi của người thiết kế chính các chương trình không gian Sergey Korolyov. Komarov được phụ trách lái tàu Soyuz 1 bất chấp những thất bại trước đó của các thử nghiệm các con tàu không có người lái 7K-OK, Cosmos 133 và Cosmos 140. Nỗ lực lần thứ ba để kiểm tra chuyến bay cũng thất bại; chuyến bay đã loại bỏ một phần không hoạt động của hệ thống đào thoát khi phóng, khiến cho một tên lửa nổ tung trên đường bay. Hệ thống đào thoát đã thành công trong việc đưa phi hành đoàn ra khỏi nguy hiểm.[2]

Trước khi phóng, các kỹ sư của tàu Soyuz 1 được cho là đã báo cáo 200 lỗi thiết kế cho các lãnh đạo đảng cộng sản, nhưng những quan ngại của họ đã bị "các áp lực chính trị nhằm tổ chức một loạt các kỳ công nhằm kỷ niệm ngày sinh của Lenin" phớt lờ.[cần dẫn nguồn] Người ta vẫn không biết rõ mức độ của những tác động của nhu cầu phải tiếp tục qua mặt Hoa Kỳ trong Cuộc chạy đua Không gian và chuyến bay của Xô Viết lên Mặt Trăng, hay lợi dụng thời cơ Hoa Kỳ thất bại trong chương trình không gian với thảm họa Apollo 1, lên việc quyết định thực hiện chuyến bay.[cần dẫn nguồn]

Những người đặt ra kế hoạch ban đầu dự định phóng một tàu vũ trụ Soyuz thứ hai lên quỹ đạo vào ngày tiếp theo, đem theo ba nhà du hành vũ trụ - Valery Fyodorovich Bykovsky, Yevgeny Vassilyevich Khrunov, và Aleksei Stanislavovich Yeliseyev - hai trong số đó theo kế hoạch sẽ thực hiện các chuyến đi bộ không gian để chuyển sang tàu Soyuz 1.[cần dẫn nguồn]